Aristoteles, de Griekse Google

Toen ik op school zat dacht men van andere beschavingen nog wat te kunnen leren. Zo was Aristoteles (350 voor Christus) de laatste mens die alles wist wat er toen te weten viel. Die alle, in Griekenland beschikbare, kennis in huis had. Ruw gezegd. Dus nog zonder iets te weten van andere werelddelen dan Europa. Hadden we dat maar zo kunnen houden. Het is er daarna niet beter op geworden. En één geniaal brein kon dat allemaal nog nèt overzien.

Hoe meer ego's hoe meer ruzie

Mij is dit altijd blijven fascineren. Je kon Aristoteles dus alles vragen en hij wist altijd de juiste oplossing. Als die er was. Een soort van wandelende Google. Maar bij gebrek aan elektronische opslag werd de toegenomen kennis ná hem, automatisch verdeeld over steeds meer menselijke breinen. En dáár ging het dus fout. Want elk brein interpreteert dezelfde informatie tòch weer op een andere manier. Daar komt onherroepelijk gedonder van. Altijd weer en steeds meer. En dus ook wapengekletter. Oorlog. Hoe meer ego's met macht hoe meer gedonder. Nu nog steeds trouwens. Dat houdt nooit op en lijkt ook steeds erger te worden. Met kernwapens als ultieme grens. Tot hier en zoek het daarna zelf maar uit.

Het kan nog anders ook

Bovendien blijken er inmiddels nòg grotere bedreigingen in aantocht. Die komen de continuïteit van ons verblijf op Planeet Aarde al helemáál niet ten goede. Conclusie: de wereldbol lijkt af te stevenen op z'n einde als bestaands-basis voor levende wezens. Althans, zolang mensen het voor 't zeggen hebben. Want we willen allemaal ook hebben wat een ander al heeft. En zo verbruiken we veel meer dan kan worden aangevuld. Resultaat?
BOEM, weg planeet.
Of… PLONS.

Geen nieuwe Noach alsjeblieft

Er zou immers al eens eerder zo iets als een zondvloed zijn geweest. En de mens is strikt genomen allesbehalve onmisbaar in de evolutie. Sterker nog: hij heeft inmiddels wel bewezen te kunnen worden gemist als een dolle olifant met kiespijn. Dus laat bij een remake van zoiets als de zondvloed, Noach ook maar weg. De dieren redden zichzelf wel. Indien wenselijk.

Ai (Creatieve Intelligentie)

Aanvankelijk was men ervan overtuigd dat de mens wetenschappelijk nooit zou kunnen worden overtroffen door z'n eigen ontdekkingen. Ook niet door "Ai". Ander woord voor Creatieve Intelligentie. Vaak gebruikt voorbeeld: geen computer zou ooit kunnen winnen van Kasparov. De meesterschaker aller tijden. Totdat in mei 1997 diezelfde Kasparov de partij weliswaar met 4-2 won, maar het dus tweemaal aflegde tegen "Deep Blue II". Een schepping van IBM die 200 miljoen zetten per seconde berekende en daardoor 12 zetten vooruit kon overwegen. Leg dan je koning maar meteen plat.
Daarmee was de grens verlegd: het kon dus wèl. 

Is een Triumviraat beter dan een dictator?

We zouden dus kunnen streven naar een intellect dat volkomen abstract redeneert. Moeilijk en ondoenlijk voor welk mens dan ook. En toch moet je alles wat niet abstract is, kunnen uitschakelen. Elke emotie. Ook "ik verlies en dus ga ik dus dood". Zie het schaakspel. Maar onze aardse problemen zijn ook nog eens vele, vele malen complexer dan het, daarbij vergeleken, zo eenvoudige schaakspel. Ook door de mens bedacht trouwens. Ik realiseer me dat. En zelfs dáár kunnen we zonder hulp al niks mee. Ook al denken politici van wel. Van alle regeringsvormen is democratie de slechtste. (Niet mijn woorden). Helaas is er geen betere. En in het kader van de Aristoteles-visie is een Triumviraat (= Driemanschap. Romeins van oorsprong) wellicht doeltreffender. En toch ook nog iets veiliger dan een dictator. Trouwens, Moeder Aarde zat helemaal niet op de mens te wachten. Ze kan ook zonder. Veel beter zelfs. Maar dàt willen wij weer niet!

Bill Gates zocht een nieuwe Aristoteles

Ruw geschat heb ik twee of meer decennia geleden Bill Gates in een televisie interview zien en horen zeggen: "Waar ik in geloof is een computer waar ik mee praat en die het juiste antwoord geeft. En de juiste taak foutloos uitvoert."
Welnu, dát is dan inmiddels wel gelukt. Een computer hoeft niet eens meer voor alles geprogrammeerd te worden. Hij kan zelf ook leren. We zijn dus al aardig wat verder. Binnen één mensenleven. Want Bill leeft nog. Dat zal zelfs hij, binnen zo weinig tijd, ook niet hebben vermoed. Waarmee ik maar wil zeggen dat die versnelling van interactieve kennis door die zelflerende eigenschap van computers wel eens exponentieel zou kunnen zijn. Twee moeilijke begrippen in één zin, sorry. Ruw uitgelegd: zichzelf vermenigvuldigend. 2 maal 2 is 4, 4 maal 4 is 16, 16 maal 16 ... enzovoort. En als we willen redden wat er nog te redden valt, dan hebben we dát minimaal nodig. Want met wat minder Stikstof en CO2 komen we er niet. Dat is een politiek lachertje. Geneuzel in de marge van de wereldproblematiek. En Trump wil boren, boren, boren naar van alles en nog wat. Desnoods in Groenland.  Dat is zoiets als een lekke band vervangen door een "thuiskomertje" om de garage te halen.

Ai als reddende engel?

Judith Masthoff, hoogleraar Interaction Technology, denkt heel serieus dat ons interactieve en creatieve digitale genie vóór 2040 operationeel zou kunnen zijn. "Dan kunnen we" – háár woorden – "al onze zorgen in handen leggen van een soort beschermengel die alles voor ons oplost." 

Ik weet dus niet of ik dan al wel (of dan nòg) zo geschikt zal zijn om aan die pilot (= introductie) deel te nemen. Ook al niet vanwege de foutenpercentages bij eerdere digitale evoluties. Dus als dat rond 2040 wordt geïntroduceerd, dan wacht ik desnoods nog wel even tot 2060 voordat ik de regie uit handen geef aan een Aristoteles…, die overigens ook gezegd schijnt te hebben: "Oorlog is de kortste weg naar vrede."

Ik hoop niet dat Trump op het Gymnasium heeft gezeten...