Reclame Kunstjes

23-05-2025


Beste Diederik,

Voor 't geval dat het je was ontgaan: ik kom uit de reclame. Jawel, ik kan er niet omheen: ik heb ooit getracht om mensen hun lieve geld uit te laten geven aan zaken, die ze wèl, een beetje of soms zelfs nìet nodig hadden.

Erg hè?

Maar de grootste toer was: hoe zet je de concurrentie opzij? Want daar gaat het in feite om. Die "wedstrijd" bezorgt de consument een beter product voor een lagere prijs. Al krijg ik daar, bij al die Grootgrutters die het na zoveel jaar nog steeds precies zo doen, wel een beetje heel erg groot genoeg van. 

Misschien vind je het vreemd, maar in de jaren zestig en zeventig was alles aardig geregeld. In de redactionele kolommen stonden méér leugens, dan in advertenties.

Dankzij de Social Media, RTL Boulevard en de roddelbladen nu nòg veel meer trouwens.

Wij vonden onszelf fatsoenlijk en dat waren we eigenlijk ook. Iedereen wist dat ondertekenaars van advertenties je iets wilden verkopen. Redacties waren strikt gescheiden van advertentie-afdelingen. Echt waar. Koppelverkoop kwam niet voor. Zover ik wist.

Advertenties hoorden op de advertentie-pagina's. Als ze elders stonden, drukte men er op straffe van boetes en uitstoting "IM" boven (Ingezonden Mededeling). Of gewoon: "Dit is een advertentie".

Maar met de televisie kwam ook de sluikreclame op gang. Althans zo heette dat in reclamekringen. Weet je nog dat men voetbalwedstrijden boycotte als de reclameborden niet werden verwijderd bij uitzending op TV? Nu betaalt men er premies van. Maar ook dit blijft als reclame herkende aanprijzerij.

Toen kwam evenwel de commerciële televisie. Verguisd, geprezen en inmiddels niet meer weg te denken. Ik moet toegeven: het aantal ludieke commercials is aanmerkelijk toegenomen. En als we dan toch wel worden geboeid door een beer die aan karate doet, een eekhoorn die zich in een boom te pletter lacht, een ballonvaarder die Apeldoorn belt, dan kàn ik het niet laten mijn wederhelft te vragen: "Leuk hè, maar voor wie of wat was die reclame eigenlijk?"

Dus dáár gaat menig duurbetaalde boodschap met verve de mist in. Ten gerieve van des opdrachtgevers zelfbevrediging... Moeten zij weten!

Waar je toch wel een beetje mee moet oppassen (vind ik) dat zijn die gesponsorde programma's. En dan bedoel ik niet: "Het weer wordt u aangeboden door de KPN..." (Leuk hè? Vooral als het gaat gieten!) Of: "De tijd wordt mogelijk gemaakt door Duyvis" (Tjonge, wat zouden dìe dat graag willen!).

Nee, ik bedoel van die kook- en koffiepraatprogramma's opgekocht door multinationals. Die dwingen de presentatie om bepaalde producten te gebruiken, zo niet op te dringen. Daar heb ik erg veel moeite mee. Want het lìjkt objectief en daarom is het (zacht gezegd) on-zuivere reclame. 

Zoals ik je vast wel eens verteld heb maakte ik in de woelige jaren zestig samen met Pim Jacobs en Marijke Philips elke week een programma voor de Spar. Dat werd uitgezonden op Veronica en Radio Luxemburg. De zogenaamde "piraten" die het heilige reclameverbod op de Nederlandse radio en televisie omzeilden. Daar hadden Pim en Bureau Bauduin geen moeite mee omdat een half uur amuseren vier maal onderbroken moest worden door een (Spar-) commercial van tenminste één minuut. 

Ik moet je trouwens nòg iets bekennen: mijn generatie heeft aan de wieg gestaan van 'imagobuilding'. Tot onze verbazing besteden veel mensen het tienvoudige aan een zelfde product mits dat status verleent aan de bezitter. We dachten: 'Dat gaat wel weer over. De media zorgen wel dat consumenten hun verstand terugkrijgen'.

Helaas... journalisten blijken zelf óók mensen. En ze kopen nu net zo makkelijk schoenen van 350 euro, horloges van 12 duizend en ga zo maar door. Terwijl om de hoek een vrijwel identiek artikel te koop is voor éénhonderdste van de prijs of nòg minder.

Zelfs bij mijn eígen kinderen hoef ik met dit verhaal niet eens meer aan te komen. "Ja Pa, we wéten nu wel hoe het zit...". En nog geen uur later komen ze terug met een nacht-cremewonder van 50 euro. Sorry: € 49,95… Of met een shirt waar de producent in koeienletters z'n eigen reclame op maakt en óók nog eens driemaal de prijs voor vangt. Bittere noodzaak: al die tweeverdieners...

Hollanders waren toch te nuchter voor die Amerikaanse toestanden? Blijkbaar niet!

Hoe bevalt die Audi je?